Gelelim ÅŸu 18 MaddeÂ’ye - Abdurrahman Dilipak

1. MADDE YARGI YETKÄ°SÄ° / BAÄžIMSIZ VE TARAFSIZ. Yargı ile ilgili.Buna göre, Anayasa’nın “Yargı yetkisi” baÅŸlığında deÄŸiÅŸikliÄŸe gidilecek. Yargı yetkisinin, Türk milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılacağına dair hüküm, “Bağımsız ve tarafsız” mahkemelerce kullanılacağı ÅŸeklinde deÄŸiÅŸecek. 2. MADDE MÄ°LLETVEKÄ°LÄ° SAYISI’nı 550’DEN 600’e çıkartıyor.  3. MADDE ile SEÇME SEÇİLME YAÅžI 25’DEN 18’e düşürülüyor.. Bu deÄŸiÅŸikliÄŸe göre askerlikle iliÅŸiÄŸi olanların milletvekili adaylığına baÅŸvuramamasını öngörüyor. 

4. MADDE, SEÇİMLER 4 YILDA DEĞİL 5 YILDA BÄ°R. Anayasanın “TBMM’nin Seçim Dönemi” baÅŸlıklı maddesi, “TBMM ve CumhurbaÅŸkanının Seçim Dönemi” olarak deÄŸiÅŸiyor. Teklife göre, TBMM seçimleri 4 yılda deÄŸil, 5 yılda bir yapılacak. CumhurbaÅŸkanı seçimleri de TBMM seçimleri gibi 5 yılda bir olacak. CumhurbaÅŸkanı seçiminde birinci oylamada gerekli çoÄŸunluÄŸun saÄŸlanamaması halinde, belirtilen usule göre ikinci oylama yapılacak. 

5. MADDE ile TBMM’NÄ°N GÖREV VE YETKÄ°LERÄ° BÃœTÇE, SAVAÅž Ä°LANI, GENEL VE ÖZEL AF konusu yeniden düzenleniyor.. TBMM’nin görevleri ve yetkileri, “kanun koymak, deÄŸiÅŸtirmek ve kaldırmak, bütçe ve kesin hesap kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmek, para basılmasına ve savaÅŸ ilanına karar vermek, milletlerarası antlaÅŸmaların onaylanmasını uygun bulmak, TBMM üye tam sayısının 5’te 3 çoÄŸunluÄŸunun kararı ile genel ve özel af ilanına karar vermek, anayasanın diÄŸer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmek” olarak sıralanıyor. 

6. MADDE’ye göre, MECLÄ°S ARAÅžTIRMASI, SORU ÖNERGESÄ°, GENSORU YOK. TBMM’nin bilgi edinme ve denetim yollarına iliÅŸkin maddesindeki deÄŸiÅŸiklik ile yasamanın belli bir konuda Meclis AraÅŸtırması yapması, Genel Görüşme açarak Genel Kurulda görüşmesi ve milletvekillerinin, cumhurbaÅŸkanı yardımcıları ile bakanların cevaplaması istemiyle yazılı soru sormasıyeniden düzenleniyor. Buna göre, TBMM, Meclis AraÅŸtırması, Genel Görüşme, Meclis SoruÅŸturması ve Yazılı Soru yollarıyla bilgi edinme ve denetleme yetkisini kullanacak. Gensoru, denetleme yetkisinden çıkarılacak. 

7. MADDE ile PARTÄ°LÄ° CUMHURBAÅžKANI dönemi baÅŸlıyor..Maddeyle, cumhurbaÅŸkanı seçilen kiÅŸinin partisiyle iliÅŸiÄŸinin kesilmesine yönelik düzenleme kaldırılıyor. Böylelikle doÄŸrudan halk tarafından seçilen ve siyasal bir kiÅŸilik olan cumhurbaÅŸkanının, partisiyle iliÅŸkisinin kesilmesine dair hükmü yürürlükten kaldıran ilga normunun, halk oylamasında kabulü akabinde yürürlüğe girmesi anında bir siyasi partiyle iliÅŸki kurması mümkün hale getiriliyor. 

8. MADDE ile CUMHURBAÅžKANI DEĞİL, DEVLET BAÅžKANI geliyor ve bu madde ile  YETKÄ°LERÄ° yeniden düzenleniyor.. Düzenlemeyle, Anayasanın “cumhurbaÅŸkanının görev ve yetkilerine” iliÅŸkin maddede deÄŸiÅŸiklik yapılıyor ve cumhurbaÅŸkanına, “devlet baÅŸkanı” sıfatı getiriliyor. Devletin başı olan cumhurbaÅŸkanına, yürütme yetkisi de veriliyor. CumhurbaÅŸkanı, “devlet baÅŸkanı” sıfatıyla Türkiye Cumhuriyeti’ni ve Türk milletinin birliÄŸini temsil edecek, anayasanın uygulanmasını, devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını saÄŸlayacak. Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü TBMM’de açılış konuÅŸmasını yapacak. Ãœlkenin iç ve dış siyaseti hakkında Meclise mesaj verecek. CumhurbaÅŸkanı, kanunları yayımlayacak ve kanunları tekrar görüşülmek üzere TBMM’ye geri gönderecek. Kanunların, TBMM İçtüzüğü’nün tümünün veya belirli hükümlerinin anayasaya ÅŸekil veya esas bakımından aykırı oldukları gerekçesiyle Anayasa Mahkemesinde iptal davası açabilecek. 

9. MADDE ile CUMHURBAÅžKANI HAKKINDA SORUÅžTURMA düzenleniyor..Söz konusu maddeyle, CumhurbaÅŸkanı hakkında, bir suç iÅŸlediÄŸi iddiasıyla TBMM üye tamsayısının salt çoÄŸunluÄŸunun vereceÄŸi önergeyle soruÅŸturma açılması istenebilecek. Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşüp ve üye tamsayısının beÅŸte üçünün gizli oyuyla soruÅŸturma açılmasına karar verecek. SoruÅŸturma açılmasına karar verilmesi halinde, Meclis’teki siyasi partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından her siyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak 15 kiÅŸilik bir komisyon tarafından soruÅŸturma yapılacak. Komisyon, soruÅŸturma sonucunu belirten raporunu iki ay içinde Meclis BaÅŸkanlığına sunacak. SoruÅŸturmanın bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilebilecek. 

Siz bu maddeleri tek tek okuyun ve üzerinde düşünün.. Nasıldı, neden böyle, ya da baÅŸka nasıl olabilirdi. Bilmek ve düşünmek ve sonra da karar vermek.. Unutmayın yapıp yapmadıklarımızdan, söyleyip söylemediklerimizden hesaba çekileceÄŸiz ve sonuçta, kim ne yaparsa yapsın, Allah’ın dediÄŸi olacak. Biz üzerimize düşeni yapalım.. Görelim Mevlam neyler, neylerse güzel eyler!

Yarın da son 9 Madde’ye bir göz atalım.

Selam ve dua ile. 

YENÄ° AKÄ°T